Γέροντας Εφραίμ Αριζόνας: Η θλίψη είναι κακό πράγμα. Αλλά πίσω απ’ αυτό, πίσω από τον πόνο, πίσω από τη θλίψη, πίσω από τη δοκιμασία, κρύβεται η ευλογία του Θεού, κρύβεται η αναγέννηση, η ανάπλαση του ανθρώπου, της οικογένειας. Οι πάντες σχεδόν την μεταστροφή τους την οφείλουν σε κάποια δοκιμασία.

Νομίζουν ότι πηγαίνουν όλα ωραία· τους παίρνει ο Θεός το παιδί· κλάματα κακό. Έρχεται και επισκιάζει έπειτα η χάρις του Θεού και ειρηνεύουν οι άνθρωποι· και πλησιάζουν την εκκλησία, πλησιάζουν την εξομολόγηση, πλησιάζουν τον ιερέα. Χάριν του παιδιού πάνε στην εκκλησία· ο πόνος τους κάνει ν’ αναζητήσουν, να προσευχηθούν υπέρ αναπαύσεως, να κάνουν τις λειτουργίες.

Ο πόνος απαλύνει την καρδιά και την κάνει δεκτική των λόγων του Θεού, ενώ πρώτα ήταν σκληρή, δεν δεχόταν. Π.χ. ένας άνθρωπος στο σφρίγος της νεότητος· εγώ είμαι σκέφτεται και κανένας άλλος δεν είναι. Να πτυχία, να και οι δόξες, να κι η υγεία, να κι οι ομορφιές, να κι όλα. Όταν όμως τον ξαπλώσει στο κρεβάτι μία ασθένεια τότε αρχίζει να σκέφτεται διαφορετικά. Ματαιότης ματαιοτήτων, τα πάντα ματαιότης. Μπορεί να πεθάνω. Τι το όφελος όλα αυτά, κι αρχίζει να σκέφτεται διαφορετικά. Έρχεται φερ’ ειπείν ένας άνθρωπος, τον πλησιάζει. Διάβασε και αυτό το βιβλίο να δεις τι λέει. Ακούει και ένα λόγο του Θεού. Τότε τον ακούει τον λόγο του Θεού. Κι άμα του δώσεις και βιβλίο, ο πόνος ήδη του έχει κάνει την καρδιά του, έτσι κατάλληλη κι ανοίγει και το βιβλίο και το Ευαγγέλιο και το διαβάζει και από εκεί αρχίζει η ανάπλαση του ανθρώπου. Και όταν γίνει καλά, αμέσως πλέον σηκώνεται και ζει προσεκτικά τη ζωή του. Δεν ζει όπως πρώτα με την υπερηφάνεια και τη φαντασία που είχε.

Η ασθένεια και η θλίψη είναι το κατ’ εξοχήν φάρμακο της πρόνοιας του Θεού για να φέρει τον άνθρωπο κοντά Του και να αυξήσει την αρετή του

Ο Ιώβ ήταν ο καλύτερος άνθρωπος πάνω στη γη, αλλά ο Θεός ήθελε να τον κάνει ακόμα καλύτερο. Και από τότε που δοκιμάστηκε, από τότε και δοξάστηκε. Ήταν καλός άνθρωπος και ευσεβής, αλλά χωρίς δοκιμασία δεν ήταν ονομαστός. Αφ’ ης στιγμής όμως δοκιμάστηκε και πολέμησε και αγωνίστηκε και στεφανώθηκε και πλούτισε, από κει και ύστερα άρχισε η δόξα του, και απλώθηκε μέχρι σήμερα. Το παράδειγμά του, είναι φωτεινότατο και ενισχύει κάθε άνθρωπο που δοκιμάζεται. Αν αυτός δοκιμάστηκε που ήταν ένας άγιος, πολύ περισσότερο εμείς που είμαστε αμαρτωλοί. Και το αποτέλεσμα ήταν να τον κάνει άγιο και να του δώσει πάλι χρόνια ζωής και να τον ευλογήσει διπλά και τριπλά απ’ ότι έχασε, και έτσι να γίνει ένα φωτεινό παράδειγμα ανά τους αιώνες για κάθε πονεμένο άνθρωπο· να προσαρμόζεται και ν’ ακουμπάει σ’ αυτό το παράδειγμα και να ξεκουράζεται και αυτός και να λέει: «Ως έδοξε τω Κυρίω, ούτω και εγένετο. Είη το όνομα του Κυρίου ευλογημένον». Σκύβει το κεφάλι και λέει: ο Θεός έδωσε, ο Θεός το πήρε. Και το παιδί ακόμα να μου πάρει, ο Θεός δεν μου το έδωσε; Το πήρε. Πού είναι το παιδί μου; Στον ουρανό; Εκεί τί γίνεται; Αναπαύεται εκεί…

Πίσω από κάθε δοκιμασία κρύβεται το θέλημα του Θεού και η ωφέλεια την οποία φυσικά ίσως εκείνο τον καιρό να μην μπορεί να την δει, αλλά με τον χρόνο θα την γνωρίζει. Έχουμε τέτοια παραδείγματα πάρα πολλά.

Όπως και με τους Αγίους Ανδρόνικο και Αθανασία. Αυτοί ήταν ανδρόγυνο· και ήταν χρυσοχόος ο Ανδρόνικος με πολύ πλούτο. Το ένα μέρος του κέρδους έτρεφε την οικογένειά του. Το άλλο μέρος του κέρδους το έδινε στους φτωχούς και το υπόλοιπο μέρος του κέρδους, το έδινε άτοκα στους ανθρώπους που δεν είχαν χρήματα. Είχαν δύο χαριτωμένα κοριτσάκια. Και μια μέρα από μία αρρώστια πέθαναν και τα δύο. Πηγαίνουν και τα θάβουν και οι δύο. Η Αθανασία η καημένη πάνω στον τάφο έκλαιγε, έκλαιγε, έκλαιγε. Και ο Ανδρόνικος έκλαιγε και αυτός. Είδε και απόειδε, τράβηξε για το σπίτι. Έμεινε η καημένη η Αθανασία και έκλαιγε πάνω στον τάφο: «Τα παιδιά μου» και «τα παιδιά μου», και κόντευε να βασιλέψει ο ήλιος και να κλείσει το νεκροταφείο. Για μια στιγμή επάνω στη θλίψη της και στη στεναχώρια της, βλέπει και έρχεται ένα μοναχός και της λέει:

«Κυρά μου, γιατί κλαις;»

«Πώς να μην κλαίω πάτερ;» (Αυτή νόμιζε πως ήταν ο παπάς του νεκροταφείου). «Έθαψα τα παιδιά μου, τους δύο αγγέλους μου, τους έβαλα μέσα στον τάφο και έμεινα εγώ και ο άνδρας μου εντελώς μόνοι. Δεν έχουμε δροσιά καθόλου».

Της λέει: «Τα παιδιά σου είναι στον παράδεισο με τους αγγέλους. Είναι στην ευτυχία και στη χαρά του Θεού και συ κλαις παιδί μου; Κρίμα είσαι και χριστιανή».

«Ώστε ζουν τα παιδιά μου; Είναι άγγελοι;»

«Βεβαίως είναι άγγελοι τα παιδιά σου».

Ήτανε ο Άγιος της εκκλησίας εκεί. Τελικά έγιναν μοναχοί ο Ανδρόνικος και η Αθανασία και αγίασαν….

Γέροντος Εφραίμ Προηγουμένου Ιεράς Μονής Φιλοθέου, Δοκιμασμένες πνευματικές νουθεσίες προς απόκτηση της ψυχικής υγείας και της σωτηρίας μας, Εκδόσεις “Ορθόδοξος Κυψέλη”, Θεσσαλονίκη

Διηγήθηκε ένας από τους Αγίους Πατέρες την ακόλουθη ιστορία που άκουσε στην έρημο της Θηβαΐδος.

Συνέβηκε κάποτε και πέρασε από την έρημο ένας μεγάλος πνευματικός και στην αρετή περιβόητος. Τότε πολλοί από τους Πατέρες έτρεχαν και εξομολογούντο σ’ αυτόν, μεταξύ τους δε πήγε και ένας απλός και άκακος άνθρωπος βοσκός στο επάγγελμα, που δεν ήξερε τι θα πει αμαρτία, μόνη του δε επιθυμία ήταν πως να κερδίσει το παράδεισο.

Ο πνευματικός τότε του είπε να κρατεί τον ίσιο δρόμο και θα φθάσει στο παράδεισο. Άκακος όπως ήταν ερμήνευσε κατά γράμμα τα λόγια του πνευματικού και περπατώντας τρεις μέρες έφτασε σ’ένα μοναστήρι και εξομολογήθηκε στον ηγούμενο τον πόθο του. Από τα λόγια του ο ηγούμενος εννόησε την απλότητα και ακεραιότητα του, τον δέχτηκε στο μοναστήρι και αφού τον έκαμε μοναχό τον έβαλε να «φιλοκαλή» την Εκκλησίαν, δηλαδή τον έκαμε νεωκόρο.

Μια μέρα όταν τον επισκέφτηκε ο Ηγούμενος και τον νουθετούσε τα αναγκαία για τη σωτηρία του, πήρε και αυτός θάρρος και τον ρώτησε ποιός είναι αυτός που είναι κρεμασμένος πάνω από το εικονοστάσιο και είναι συνέχεια νηστικός και διψασμένος, μη γνωρίζοντας ότι είναι ο Δεσπότης Χριστός.

Αστεϊζόμενος τότε ο Ηγούμενος του είπε πως αυτός ήταν νεωκόρος πρωτύτερα και επειδή αμελούσε το «διακόνημα» του (υπηρεσία) τον ετιμώρησε να κρέμεται επάνω στο σταυρό. Ο απλός τότε δεν είπε τίποτε, το βράδυ όμως σαν πήρε το φαγητό του, αφού έκλεισε της Εκκλησίας τις πόρτες άρχισε να παρακαλεί τον κρεμασμένο να κατεβεί να φάνε μαζί.

Έβαζε μάλιστα μάρτυρα τον Θεό πως αν δεν κατέβει ούτε αυτός τρώει. Τότε ο πράος και ταπεινός Κύριος αυτός που κάθεται στις καρδιές των πραέων του απάντησε πως φοβάται να κατέβει μήπως το μάθει ο Ηγούμενος και τον τιμωρήσει. Ο απλός όμως και πάλι επέμενε και τότε του φάνηκε πως κατέβηκε και έτρωγαν και συνομιλούσαν μαζί.

Αυτό συνέβαινε κάθε βράδυ (ω της πολλής σου φιλανθρωπίας Χριστέ) και ενώ οι άλλοι μοναχοί άκουαν ομιλίες στο ναό, όταν έμπαιναν μέσα έβλεπαν μόνο τον απλό που τους βεβαίωνε πως ήταν μόνος. Τότε έβαλαν ένα μοναχό πολύ αγαπητό στο νεωκόρο ο οποίος κατόρθωσε και έμαθε από τον απλό πως κάθε βράδυ κατεβαίνει ο φαινόμενος κατάδικος και συντρώγουν και του υπόσχεται πως γι’ αυτό του το δείπνο, θα τον φιλεύση πλουσιοπάροχα στο σπίτι του πατέρα του.

Όταν έμαθε ο ηγούμενός αυτά, κάλεσε τον απλό και αφού τον έπεισε να του πει αυτά που συμβαίνουν , τότε του είπε το επόμενο βράδυ να παρακαλέσει τον φαινόμενο και για τον ηγούμενο και να τον φιλεύση και αυτόν στο σπίτι του πατέρα του. Πράγματι ο απλός παρακάλεσε το επόμενο βράδυ για τον ηγούμενο αλλά πήρε απάντηση πως αυτό δεν γίνεται και έτσι να μην τον ενοχλεί γιατί ο ηγούμενος δεν είναι άξιος ούτε για τα ψίχουλα που πέφτουν απ’ εκείνο το τραπέζι.

Σαν άκουσε το πρωί ο ηγούμενος την απόφαση λυπήθηκε άμετρα, ελπίζοντας όμως στο έλεος και τη φιλανθρωπία του Θεού με κλάματα παρακαλούσε τον απλό να επιμένει και να βιάζει τον αβίαστο να τον δεχθεί και αυτόν στο ουράνιο τραπέζι. Ο απλός συνέχισε να παρακαλεί το επόμενο βράδυ το Δεσπότη Χριστό αλλά ο Κύριος του είπε να μην επιμένει γιατί δεν γίνεται.

Τότε η άπλαστη εκείνη ψυχή αποκρίνεται και του λέγει: «καλώς λέγεις ότι δεν είναι άξιος ο Ηγούμενος δια την άνωθεν τράπεζα, αλλά δια το ψωμί όπου μας έθρεφε τόσας ημέρας, όπου αν έλειπεν θα απεθάναμεν από την πείναν, καν δια ταύτην την καλοσύνη του δεν τον δέχεσαι;» Και ο Δεσπότης Χριστός «ας είναι είπε δια την αγάπη σου, και μόνον δια να μη σε λυπήσω, επειδή και τόσην αγάπη και φροντίδα έχεις και μεριμνάς πολύ δια τον πλησίον σου, ειπέ του λοιπόν να διορθωθεί καλώς και μετά οκτώ ημέρας να έλθητε αμφότεροι εις την ητοιμασμένη χαράν.»

Αφού έμαθε αυτά ο Ηγούμενος χάρηκε, έκαμε την πρέπουσα μετάνοια και αφού κοινώνησε των αχράντων μυστηρίων, αρρώστησε λίγο και παρέδωσε την ψυχή του στο Θεό μετά από οκτώ μέρες. Ο δε απλός εκεί που συνομιλούσε κατά τη συνήθεια με τον αγαπημένο του Δεσπότη πέταξε η μακαρία του ψυχή και μετέβησαν και οι δύο σ’ εκείνη την ευτυχισμένη και ατελεύτητη ζωή, την οποία είθε και εμείς «χάριτι Θεού» να απολαύσουμε.
Αμήν.

π.Σπυρίδων Σκουτής
Θα ακούσουμε αυτές τις μέρες πολλά, τρελά, παράλογα και απίστευτα. Το κόψε –ράψε είναι η νέα μέθοδος άρνησης της ασκήσεως και της θεραπείας στον Ορθόδοξο δρόμο.

Φράσεις του στυλ : «Δεν έχουν σημασία οι νηστείες αλλά η καρδιά μας», «Τα εξερχόμενα βλάπτουν όχι τα εισερχόμενα», «Εγώ θα νηστέψω έτσι για αποτοξίνωση» κλπ θα έχουν τις πρώτες θέσεις σε πηγαδάκια και κουβέντες μετά τον χαιρετισμό: «Καλή και ευλογημένη Σαρακοστή».

Διαβάζουμε πολλά άρθρα ακόμα και πνευματικών ανθρώπων που λένε: “Δεν πειράζει να μην κάνεις νηστεία αρκεί να μην κατακρίνεις”. Αυτό δεν γίνεται. Γαστριμαργία και αρετή δεν μπορούνε να πάνε μαζί. Όπως κουτσομπολιό, κατάκριση και νηστεία δεν πάνε μαζί ,διότι σημαίνει ότι η νηστεία δεν γίνεται σωστά, από κάπου μπάζει. Από την άλλη, αυτοί που περιορίζουν τη νηστεία μόνο στο φαγητό μάλλον δεν έχουν μελετήσει την ορθόδοξη θεραπευτική και τα λόγια των Αγίων Πατέρων.

Στην πίστη μας τα πράγματα είναι απλά, καθαρά,ξάστερα και αληθινά. Η άσκηση είναι μητέρα του αγιασμού. Νηστεία σημαίνει πείνα για τον Θεό όπως έλεγε και ο μακαριστός π. Αλέξανδρος Σμέμαν. Η νηστεία αφορά όλες τις αισθήσεις, δεν είναι κοιλιακό το θέμα. Ο αγώνας της νηστείας πάει μαζί με την εγκράτεια και αυτά είναι τα δύο χαλινάρια για να χαλιναγωγήσουμε τον Βουκεφάλα των παθών που έχουμε μέσα μας. Νηστεία σημαίνει ότι θα πονέσουμε γι’ Αυτόν που αγαπάμε και θυσιάστηκε για εμάς, όχι μόνο στο πλαίσιο της τιμής για Εκείνον αλλά για να θεραπευτούμε και να Του μοιάσουμε. «ἅγιοι γίνεσθε, ὅτι ἐγὼ ἅγιός εἰμι» (Λευϊτ. 20,7,26 ; Α΄ Πέτρ. 1,16)

Θα πονέσει το σώμα, η ψυχή, θα λιώσουμε στην προσευχή, θα γονατίσουμε στις μετάνοιες, θα μελετήσουμε Αγία Γραφή και Πατέρες, θα κάνουμε στην άκρη αυτά που μας αρέσουν και θα χτυπήσουμε ευθέως τη λερναία ύδρα των παθών κατακέφαλα. Να κλείσουμε ραντεβού με τους πνευματικούς για να πάρουμε τον χάρτη και τις σωστές κατευθύνσεις ώστε να φτάσουμε νικητές την ημέρα της Αναστάσεως. Θα περπατήσουμε αυτά τα σαράντα σκαλοπάτια της Σαρακοστής δίνοντας αίμα για να λάβουμε πνεύμα.
Δεν επιβάλλει η Εκκλησία τη νηστεία, αντίθετα προτείνει ελεύθερα έναν τρόπο για να ζήσω με τον Θεό θεραπεύοντας τον εαυτό μου. Μπορώ αλλά δεν θέλω να φάω όχι γιατί είναι κακό το φαγητό αλλά γιατί δεν μπορώ να ασχολούμαι με τα επίγεια και υλικά αλλά με τα επουράνια και τα αιώνια.

Νηστεία στον ορθόδοξο δρόμο σημαίνει να πονέσω, να διαλυθώ, να συντριβώ, να κλάψω, να κοντραριστώ στα ίσα με τον εαυτό μου και τα πάθη μου. Οποιαδήποτε άλλη θεώρηση είναι ειδωλολατρία, δηλαδή αθεΐα.

Και για να κλείσουμε με λίγο πνευματικό χιούμορ. Νηστεία με γαλατάκι αμυγδάλου στον καφέ, τυράκι νηστίσιμο, αστακό , χαβιάρι δεν γίνεται. Δηλαδή με ασκητικό φρόνημα ανέσεως κοροϊδευόμαστε. Όπως επίσης άλαδο από τη μια και κατάκριση από την άλλη δεν οδηγούν πουθενά. Σαν να πηγαίνεις γυμναστήριο για να κατέβεις σε ολυμπιάδα και μετά την προπόνηση να πηγαίνεις και τρως το καταπέτασμα και να σε βρίσκουν λιπόθυμο από το μεθύσι στη μέση του δρόμου. Με το να πάμε απλά στους Χαιρετισμούς, να στολίσουμε Επιταφίους και να πάμε να κοινωνήσουμε Μ. Πέμπτη ή Μεγάλο Σάββατο ανεξομολόγητοι δεν γίνεται τίποτα. Κοροϊδεύουμε τον Χριστό, τον εαυτό μας και δεν γίνεται κάτι. Ή όλα ή τίποτα….ή θα μπούμε ερωτικά στον αγώνα της μετανοίας ή καλύτερα να κάτσουμε σπίτι μας. Με εξωτερικές εκφράσεις του φαίνεσθαι αλλά με απουσία καρδιάς Χριστό δεν μπορούμε να γνωρίσουμε.

Η μόνη ασυγχώρητη αμαρτία είναι η βλασφημία του Αγίου Πνεύματος δηλαδή η αμετανοησία. Αν δεν θέλω να αλλάξω, οι 40 αυτές μέρες είναι απλά ένας αριθμός στο ημερολόγιο και τίποτα περισσότερο. Αν θέλω να αλλάξω, οι μέρες αυτές γίνονται 40 σκαλοπάτια για τον ουρανό.

Ας αγωνιστούμε αυτές τις μέρες, ας προσπαθήσουμε να περιπλανηθούμε στον βυθό των ουσιαστικών νοημάτων της υμνολογίας της περιόδου αυτής και όταν με την άσκηση έχουμε κάνει τον κατάλληλο χώρο υποδοχής μέσα μας τότε θα συναντήσουμε τον Χριστό.
Οι καρποί της ασκήσεως την περίοδο αυτή θα φανούν την λαμπροβδομάδα δηλαδή την εβδομάδα της διακαινησίμου πόσο καινούργιοι γίναμε τελικά .
Να νηστέψουμε αγαπητοί μου από την φθορά του κόσμου ώστε να “φάμε” και να απολαύσουμε την αιωνιότητα.
Σαρακοστή : 40 μέρες αγκαλιά με τον Σταυρό όχι από βάσανο αλλά από έρωτα.
Καλό αγώνα, καλή και ευλογημένη Σαρακοστή σε όλους !

Να προσέξουμε την «ευχή«. Να λέμε όλο και περισσότερο την «ευχή«, διότι όσο πλησιάζουν τα χρόνια προς το τέλος του κόσμου τόσο θα απομακρύνεται ο άνθρωπος από τον Θεό.

Ο όσιος Εφραίμ ο Σύρος έλεγε πως όσο πλησιάζουμε στα χρόνια του αντιχρίστου τόσο χειρότεροι θα γινόμαστε μοναχοί και κοσμικοί.

Σήμερα δεν υπάρχει οικογένεια που δεν έχει προβλήματα κυρίως από τα παιδιά της. Φοβερά προβλήματα. Φθάσαμε στην κατάσταση που ο ένας να μην θέλει να δει τον άλλον.

Ο διάβολος περιλαβαίνει και τα Μοναστήρια.Έχει μια ουρά, που είναι απεριόριστη και τυλίγεται στον καθέναν και του λέει:

«Μην κάνεις εκείνο, κάνε το άλλο, μην κάνεις προσευχή, μην κάνεις αυτό το κάνεις μεθαύριο, κοιμήσου» και φέρνει τη χαύνωση.

Εμείς λοιπόν να κάνουμε υπακοή… Αν εμείς δεν κάνουμε υπακοή δεν θα μας σκεπάζει η Χάρις Του. Τίποτα δεν γίνεται έτσι. Και να προσεύχεται ένας άνθρωπος από το πρωί μέχρι το βράδυ για έναν άλλο άνθρωπο, αν δεν έχει εκείνος προαίρεση δεν τον βοηθάει η προσευχή.

Γι΄αυτό θέλει λοιπόν να έχουμε καλή προαίρεση, να θέλουμε τη σωτηρία μας και να θέλουμε να αγωνιστούμε.Αγώνας! Πώς είναι σε ένα γήπεδο σε ένα στάδιο που αγωνίζονται να κερδίσουν το κύπελλο, έτσι κι εμείς πρέπει να τρέχουμε να λέμε την ευχή συνέχεια. Είναι κόπος. Για να πουν οι Άγιοι Απόστολοι » Αδιαλείπτως προσεύχεσθε» για να πει ο Χριστός ‘ «Γρηγορείτε και προσεύχεσθε, ίνα μη εισέλθητε εις πειρασμόν» δεν το είπε τυχαία, ένας Θεός το είπε.

Γιατί το είπε; Για να αγωνιστούμε. Όταν έχει την προσευχή κανείς έχει ευκινησία στη δουλειά του, έχει χάρη και ζητά να εργαστεί τον Θεόν και δεν υπολογίζει τον εαυτό του καθόλου. Δεν υπολογίζει κόπο, θέλει τον Θεό να ευχαριστήσει. ‘Ετσι δείχνει την αγάπη του στον Θεό. Γρηγορείτε και προσεύχεσθε. Τον λόγο αυτό να τον έχουμε ανά πάσα στιγμή στη διάνοιά μας, να μη μας φεύγει.

Οι μέρες είναι λίγες, οι ώρες είναι λίγες και πρέπει αυτά τα πράγματα να τα εμεταλλευόμαστε και να μη γυρίζουμε από το άλλο πλευρό. ‘Οταν ο διάβολος μας λέει ότι δεν μπορείς να του λέμε’ Όχι μπορώ, θα σηκωθώ.

Σήκω σήκω γιατί ήρθε η Δευτέρα Παρουσία. Όταν έχουμε αυτόν τον λογισμό, ότι ήρθε η Δευτέρα Παρουσία θα πεταγόμαστε μέχρι εκεί πάνω στο ντιβάνι….».

Από το βιβλίο: Λόγια καρδιάς, Γερόντισσα Μακρίνα, 1921-1995

• 
  

Του Φώτη Κόντογλου: Σύγχυση και ταραχή και χάος ανάμεσα στα έθνη! Ταραχή και σάστισμα και χάος και στους ανθρώπους, έναν – έναν.

Που να βρεθεί κανένας να πορεύεται στη ζωή του μ’ έναν υψηλόν σκοπό, με σταθερότητα και ελπίδα! Σπάνιο πράγμα.Οι σημερινοί άνθρωποι έχουνε γίνει οι περισσότεροι κάποια πλάσματα άδεια από κάθε ζωντανή ιδέα, που να τους κάνει να αρμενίζουνε μέσα στο πέλαγος της ζωής χαρούμενοι και ζωηροί, σαν το καράβι που είναι φορτωμένο με καλό φορτίο, και, γεμάτο ελπίδα και λαχτάρα, τραβά κατά το περιπόθητο λιμάνι, ανάμεσα σε ξέρες κι άγρια βραχόνησα.

Σήμερα βρίσκει κανένας συχνά μπροστά του ανθρώπους που είναι τόσο κούφιοι από κάθε τι, που να απορεί, γιατί δεν πίστευε να υπάρχει στον κόσμο τόση ανοησία, τόση στενομυαλιά, τόση στενοκάρδια και μικρολογία.

Σ’ αυτές τις στεγνές ψυχές δεν υπάρχει τίποτα που να σε ζεστάνει, ας είναι και το παραμικρό. Δεν μιλώ για εξαιρετικά αισθήματα, για κάποια σπάνια ευαισθησία. Όχι! Μιλώ για τα συνηθισμένα αισθήματα, που άλλη φορά βρισκόντανε σε όλους τους ανθρώπους. Ναί, σήμερα δεν υπάρχουνε. Σχεδόν όλοι οι σημερινοί άνθρωποι περνάνε τη ζωή τους ξεπλυμένοι από κάθε ουσία, δίχως κανέναν αληθινόν σκοπό, δίχως αληθινή χαρά και ευχαρίστηση, δίχως καμμιά πίστη, και για τούτο, δίχως ελπίδα.

Είναι γαντζωμένοι απάνω σε κάποια πράγματα, που θέλουνε να τα παραστήσουνε για σπουδαία, ενώ δεν είναι τίποτα. Κι οι χαρές τους κι οι ευτυχίες τους και τα γλέντια τους, κι οι διασκεδάσεις τους, κι οι κουβέντες τους και τα αστεία τους, είναι όλα άνοστα και ψεύτικα. Γιατί λείπει το αλάτι που τα άρτυζε άλλη φορά.

Και το αλάτι είναι η πίστη πως ο άνθρωπος δεν ήρθε στον κόσμο κατά τύχη, αλλά πως έχει να κάνει, σ’ αυτόν τον κόσμο, ένα έργο, μικρό η μεγάλο, και πως δεν ξοφλά με τούτη τη ζωή, αλλά πως υπάρχει κάποια μυστηριώδης τάξη κατά την οποία ανοίγει μία άλλη πόρτα, σαν κλείσει η πόρτα τούτης της ζωής.

Όπου υπάρχει πίστη, υπάρχει και ελπίδα, κι όσο δυνατώτερη είναι η πίστη, άλλο τόσο βεβαιότερη είναι η ελπίδα. Χωρίς ελπίδα, δεν γίνεται μήτε ευτυχία, μήτε ειρήνη μέσα στον άνθρωπο. Τ’ άλλα όλα που λένε οι σαστισμένοι φιλόσοφοι, είναι ψευτιές. Για τούτο, οι απελπισμένοι χαλάνε τον κόσμο για να ξεχάσουνε την απελπισία τους, κάνουνε μεγάλη φασαρία για την καλοπέραση, για τις τέχνες, για τα ταξίδια, για τις απολάψεις.

Όλα αυτά είναι μία θλιβερή σκηνοθεσία, μία αξιοθρήνητη απάτη. Για να γεμίσουνε το άδειο πιθάρι που είναι ο εαυτός τους, ρίχνουνε μέσα ο,τι μπορέσουνε, ώστε να ξεγελαστούνε πως ζούνε, απολαβαίνουνε τη ζωή, ενώ στ’ αληθινά είναι σαν τα τρύπια πιθάρια των Δαναίδων, χαρτοφάναρα που φαντάζουνε απ’ έξω πως είναι κάτι.

Τέτοια είναι η τρομερή δραστηριότητα του καιρού μας, που γεμίζει τον κόσμο από βροντές κι αστραπές, ενώ, κατά βάθος, είναι ένας γκαζοτενεκές, που τον χτυπάνε εκείνοι που λένε πως ζούνε κι απολαβαίνουνε «τη μεγάλη ζωή», για να διώξουνε τα μαύρα κοράκια της απελπισίας, που τριγυρίζουνε από πάνω τους.Τρομάζουνε ν’ απομείνουνε μοναχοί με τον εαυτό τους, μήτε καν λίγα λεπτά, γιατί αλλιώς θα νοιώθανε την αθλιότητά τους. Μα πως όμως μπορεί να ζήσει αληθινά ένας άνθρωπος που φοβάται τον εαυτό του, που κρύβεται ολοένα από τον εαυτό του;

Και όμως, αυτή είναι η ζωή για τους περισσότερους σημερινούς ανθρώπους. Καμμιά θέρμη, κανένας ανώτερος και σίγουρος σκοπός, κανένα μεράκι, καμμιά έμορφη μανία που να ’χει βαθύτερες ρίζες. Παγερή αδιαφορία, ύπνος ψυχικός, οκνηρία πνευματική, φόβος, κρυφή απελπισία, και πολλή φασαρία για να σκεπαστεί η αμηχανία.

Κι η φασαρία είναι ανοησίες, κουτσομπολιό, ανόητες κουβέντες, χαρτάκια, ποτά, σκάνδαλα, εγκλήματα, κάθε μικρολογία, που την παίρνουνε στα σοβαρά, ενώ κανένα σοβαρό πράγμα δεν βρίσκει θέση μέσα στα ζαλισμένα μυαλά τους και στις αποσυντεθειμένες ψυχές τους. Από πνευματικό, δεν υπάρχει τίποτα.

Δεν λέγω πνευματικό αυτό που λένε πνευματικό οι φιλόσοφοι, οι λογοτέχνες και γενικά εκείνοι που λέγουνται «διανοούμενοι», αλλά αυτό που είναι πνευματικό για τη χριστιανική θρησκεία, δηλαδή η πίστη στον αιώνιον κόσμο που μας αποκάλυψε ο Χριστός. Μοναχά αυτή η πίστη δίνει στον άνθρωπο την ελπίδα, και χωρίς την ελπίδα της αιώνιας ζωής, οι λογής – λογής ευδαιμονίες είναι λογής – λογής ψευτιές.

Στο κουτί που κρατούσε τότε η Πανδώρα, απόμεινε η ελπίδα, αφού πετάξανε από μέσα όλα τα καλά, μα το κουτί που βαστάνε οι σημερινοί άνθρωποι, και που διατυμπανίζουνε πως έχει μέσα κάθε ευτυχία, είναι ολότελα άδειο. Για τούτο ο θεογλωσσος Απόστολος Παύλος λέγει πως οι άπιστοι είναι «οι μη έχοντες ελπίδα», οι απελπισμένοι.

Λοιπόν, σήμερα βρισκόμαστε σε ελεεινή κατάσταση, κι ας μη το λέμε, ζητώντας παρηγοριά στη φασαρία μιάς ψεύτικης ζωής. Η απιστία είναι θρονιασμένη μέσα στην καρδιά μας, και γύρω της είναι τα παιδιά της, η απελπισία, η πνευματική νάρκη, η αναισθησία, ο φόβος, η αδιαφορία, η ψευτοπαρηγοριά, η μικρολογία, η καχυποψία, το συμφέρον, το μίσος, η ασπλαχνία.

Η νεότητα μαραζώνει γιατί δεν έχει, η δυστυχισμένη, μήτε σκοπό στη ζωή της, μήτε ενθουσιασμό για κάποιες ιδέες, μήτε όρεξη για τίποτα. Άκεφη κι ανόρεχτη. Είναι σαν υπνοβάτης. Συζητά ολοένα για ασήμαντα πράγματα που τους δίνει μεγάλη σημασία, και είναι να κλαίγει κανένας ακούγοντας τις κουβέντες της, τα πειράγματά της, και βλέποντας τις ανόητες σκηνοθεσίες, που μ’ αυτές προσπαθεί να δώσει κάποια σημασία στη ζωή.

Οι ψυχές των νέων είναι ρημαγμένες από τα άγρια ένστικτα, που τα ανεβάσανε στην επιφάνεια από τα σκοτεινά τάρταρα της ανθρώπινης φύσης, κάποιοι εχθροί του ανθρώπου, κάποιοι πνευματικοί ανθρωποφάγοι, που ανάμεσά τους πρωτοστατεί ένας τρελλός λύκος λεγόμενος Νίτσε, μια μούμια σαν παληόγρηα λεγόμενη Βολταίρος, κάποιος ζοχαδιακός Φρόϋντ, κι ένα πλήθος από τέτοια όρνια και κοράκια και νυχτερίδες. Όσοι τους θαυμάζανε, ας καμαρώσουνε σήμερα τα φαρμακερά μανιτάρια που φυτρώσανε μέσα στις καρδιές και στις ψυχές της γαγγραινιασμένης ανθρωπότητας.

Δεν το καταλαβαίνετε τάχα, ότι σας ταϊζουν με σκουπίδια; Εκοιτάξατε ποτέ να ιδήτε, από τι αποτελείται η αθεϊστική λογοτεχνία;

Δεν είναι η τελευταία λέξη της επιστήμης. Είναι μια διαστρέβλωση των γεγονότων. Μια εκτροπή της σκέψης. Μια διαστροφή του άνθρωπου. Ρίχτε μία ματιά στις αχανείς ρωσσικές πεδιάδες. Κάποτε σ” αυτές υπήρχαν υπέροχοι ναοί. Σήμερα όλοι είναι ερείπια. Αυτά τα ιερά ερείπια δεν σας λένε τίποτε;

Τα μνημεία του παρελθόντος έχουν πια καταστραφεί. Ο,τι έκτισαν οι πατέρες μας, χέρια άθεα τα κατεδάφισαν.

Ρίχτε μια ματιά στο σπίτι σας. Η οικογένεια είναι ερείπιο: τα παιδιά δεν ξέρουν τίποτε, ούτε για την αξία της μητέρας, ούτε για την λεβεντιά του πατέρα.

Η ανατροφή στα σχολεία είναι εντελώς κούφια. Οι δάσκαλοι λένε πολλά, μα ανώφελα. Και δεν θα το καταλάβουν ποτέ, σε τι οφείλεται η τόση διαφθορά των ανθρώπων από τα παιδικά τους χρόνια.

Κάποτε στους δρόμους μας ακουόταν ο θαυμάσιος ήχος της καμπάνας και γέμιζε γλύκα τις ακοές μας. Τώρα ακούονται μόνο βλασφημίες και αισχρολογίες.

Επάψατε να βλέπετε και να σκέπτεσθε ελεύθερα; Ρίχτε μια ματιά στην καρδιά σας. Είναι γεμάτη ανησυχία για κάτι το αόρατο, αυτό το αόρατο είναι ο Θεός. Γι” αυτό έχετε ταραχή. Γι” αυτό δεν βρίσκετε ποτέ γαλήνη. Επειδή αγνοείτε τον Θεό. Ο Θεός κτυπάει το κουδουνάκι της ψυχής σας. Ανοίχτε Του.

Με την αθεϊα δεν γίνεται ζωή! Με την αθεϊα, όχι μόνο η ζωή του ανθρώπου αρχίζει να σβήνη, αλλά και της άψυχης φύσης η ζωή σταματάει! Η γενική καταστροφή έρχεται. Όλοι το προαισθανόμαστε.

Μα πως θα σταματήση η γενική καταστροφή χωρίς Θεό; Με τον Θεό, η γενική καταστροφή, ο θάνατος, μπορεί να αποβή λύτρωση από την χωρίς νόημα ζωή.

Δεν το καταλαβαίνετε, ότι, αν ο άνθρωπος γεννιέται σε μία ζωή χωρίς νόημα, τότε η ίδια η ζωή δεν έχει νόημα; Μη προσπαθήτε να κρύψετε την αλήθεια με κάτι κοινοτοπίες. Μη μου ειπήτε ότι το νόημα της ζωής το βλέπετε στον άλλο! Μήπως το νόημα της ζωής βρίσκεται στο θάνατο; Αφού όλα τα επίγεια τελειώνουν με τον θάνατο!

* * *

Όλους μας περιμένει η αιωνιότητα. Πως την φαντάζεσθε; Εγώ σας λυπούμαι. Μην κάνετε μορφασμούς. Σήμερα έχουν κακή αντίληψη και για την λύπη! Η λύπη μας, τους υπερήφανους τους κάνει να αγανακτούν! Εγώ δεν έχω διάθεση να σας κάνω να αγανακτήσετε. Εγώ σας απλώνω χέρι αδελφικό.

* * *

Ξέρω, ότι έχετε πια αποκάμει, μη διστάζετε να Τον υμνολογήσετε. Η δύσκολη ζωή μας, η γεμάτη από απροσδόκητες και τραγικές καταστάσεις, έχει αφήσει επάνω σας την σφραγίδα της. Παρηγοριά θα βρήτε μόνο στο Δείπνο του Χριστού….

p. Dudko Demetrius, (1922- 2004)
Από το βιβλίο: Εγερτήρια σαλπίσματα, έκδοση Ι.Μ. Νικοπόλεως και Πρεβέζης.

Η ενέργεια αυτή δεν είναι τόσο απλή.
Είναι κάτι, από το οποίο ο Χριστιανός πρέπει να διδάσκεται και να ωφελείται πνευματικά.

Τίποτε δεν γίνεται στην Εκκλησία άσκοπα.
Τίποτε δεν είναι περιττό.
Τίποτε δεν είναι υπερβολικό.
Τίποτε δεν είναι ξερός τύπος.
Τίποτε δεν είναι χωρίς σημασία και νόημα.

Όλα συντελούν, στο να γίνεται η προσκύνηση του Θεού «εν πνεύματι και αληθεία», όπως είπε ο Χριστός στην Σαμαρείτιδα.

Έτσι και το άναμμα του κεριού έχει νόημα.

Και δεν πρέπει να γίνεται μηχανικά από τον Χριστιανό.

Ανάβοντας το κερί δεν προσφέρομε …φως στον Χριστό! Δεν το ανάβομε, για να βλέπει ο Χριστός!

Δεν έχει ανάγκη ο Χριστός …τα δικά μας φώτα! ΕΜΕΙΣ έχομε ανάγκη από το φως του Χρίστου!

ΕΜΕΙΣ χρειαζόμαστε φως, για να ιδούμε.

Τί να ιδούμε;

Να ιδούμε ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ!

Αυτός είναι η πηγή του αληθινού φωτός!

Μόνο από Αυτόν μπορεί να φωτισθεί η ψυχή μας!

Και γι΄ αυτό ανάβομε το κερί:

Για να Τον παρακαλέσουμε να μας φωτίσει με το φως του Προσώπου Του.

«Εν τω φωτί Σου οψόμεθα φως»!

Το άναμμα του κεριού είναι αφορμή, να εκφράσει ο πιστός την ευγνωμοσύνη του στον Χριστό γιατί τον αξίωσε να γνωρίσει το ΦΩΣ το ΑΛΗΘΙΝΟ» και τον ελευθέρωσε από το θανατηφόρο σκοτάδι της άγνοιας του θελήματος του Θεού από το σκοτάδι της αμαρτίας.

Το φως του κεριού είναι μια υπόμνηση του λόγου του Χρίστου: «Εγώ ειμί το φως του κόσμου» ο ακολουθών εμοί ου μη περιπατήση έν τη σκοτία, αλλ’ έξει το φως της ζωής» (Ίω. 8,12).

Μακριά από τον Χριστό και έξω από την Εκκλησία υπάρχει ΣΚΟΤΑΔΙ. Και «ό περιπατών έν τη σκοτία, ούκ οίδε που υπάγει» …;

Το άναμμα του κεριού είναι ακόμη σύμβολο της προσευχής μας μέσα στην Εκκλησία.

Όπως το κερί καίει συνεχώς, χωρίς διαλείμματα, και σκορπίζει το ιλαρό του φως, έτσι ασταμάτητα και με αμείωτη ένταση πρέπει να ενεργείται η προσευχή στις καρδιές μας κατά την παραμονή μας μέσα στην Εκκλησία.

Ανάβοντας το κερί στο μανουάλι, πρέπει να ανάβει μέσα μας ο ζήλος, να προσευχηθούμε αληθινά- χωρίς άσκοπη περιφορά των οφθαλμών μας εδώ κι εκεί» χωρίς κουβεντούλα με τους άλλους, που σαν ορμητικό ρεύμα αέρος σβήνει την τρεμάμενη φλογίτσα της προσευχής μας …;

Το αναμμένο κεράκι μας, τέλος υποδηλώνει κάτι πολύ βαθύ και σημαντικό.

Το κερί, όσο είναι αναμμένο, λειώνει.

Δεν είναι δυνατόν να καίει και να φωτίζει, χωρίς να λειώνει!

Έτσι και ο Χριστιανός, ΓΙΑ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΦΩΣ, που λάμπει «έμπροσθεν των ανθρώπων» προς δόξαν του ονόματος του Θεού, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΧΕΙ ΠΝΕΥΜΑ ΘΥΣΙΑΣ.

Χωρίς κόπο και προσφορά θυσίας, δεν μπορεί να υπάρξει φως, που καταλάμπει και διαλύει τα ποικίλα σκοτάδια του κόσμου.

Το αναμμένο κερί είναι μια μικρή θυσία. Θυσία δοξολογίας. Θυσία αινέσεως. Θυσία ικεσίας. Σε Εκείνον που είναι το Φώς του Κόσμου, στον Χριστό. Και στους αγίους Του. Που και αυτοί έγιναν φως, και οδηγοί του κόσμου.

Με αυτούς τους λογισμούς πρέπει να ανάβει ο Χριστιανός το κερί του, εφ’ όσον θέλει να μην είναι δούλος τύπων, αλλά να χρησιμοποιεί τους «τύπους», για να ανεβάζει ΝΟΥ καί ΚΑΡΔΙΑ στον Θεό.

Από το βιβλίο » Δίδαξόν με τα δικαιώματά σου «, του Αρχ. Σάββα Δημητρέα , Εκδ. Ι. Μ. Προφήτου Ηλιού, σ.37

Όταν ο διάσημος Πολωνός συνθέτης Ζμπίγκνιου Πράισνερ θέλησε προ ολίγων ετών να γράψει ένα τραγούδι για την ενότητα της Ευρώπης, μέσα από ένα τεράστιο θησαυρό ποίησης που καλύπτει πολλούς αιώνες και πολλές γλώσσες επέλεξε τους λόγους του αποστόλου Παύλου προς τους Κορινθίους, και οι οποίοι χαρακτηρίσθηκαν ως ο ύμνος της Αγάπης:

᾽Εὰν ταῖς γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλῶ καὶ τῶν ἀγγέλων, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον. καὶ ἐὰν ἔχω προφητείαν καὶ εἰδῶ τὰ μυστήρια πάντα καὶ πᾶσαν τὴν γνῶσιν καὶ ἐὰν ἔχω πᾶσαν τὴν πίστιν ὥστε ὄρη μεθιστάναι, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐθέν εἰμι … ῾Η ἀγάπη μακροθυμεῖ, χρηστεύεται, ἡ ἀγάπη οὐ ζηλοῖ, οὐ περπερεύεται, οὐ φυσιοῦται, οὐκ ἀσχημονεῖ, οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς,

οὐ παροξύνεται, οὐ λογίζεται τὸ κακόν, οὐ χαίρει ἐπὶ τῇ ἀδικίᾳ, συγχαίρει δὲ τῇ ἀληθείᾳ· πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ἐλπίζει, πάντα ὑπομένει. ῾Η ἀγάπη οὐδέποτε πίπτει. Εἴτε δὲ προφητεῖαι, καταργηθήσονται· εἴτε γλῶσσαι, παύσονται· εἴτε γνῶσις, καταργηθήσεται … νυνὶ δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, τὰ τρία ταῦτα· μείζων δὲ τούτων ἡ ἀγάπη.

Σε τούτο το υπερχείλισμα μιας ψυχής μεγάλης και γεμάτης διακηρύσσεται πως η αγάπη είναι όχι απλώς κάτι βαθύτερο από όλα όσα εντυπωσιάζουν, όπως η γνώση, το θαύμα, τα ιδιαίτερα χαρίσματα ή ακόμη και η πίστη, αλλά είναι και το μόνο που θα μείνει, όταν όλα τα άλλα καταργηθούν με το τέλος της ιστορίας, είτε προσωπικής είτε κοσμικής. Ο Παύλος αναλύει την καινή εντολή του Χριστού, περιγράφοντας ανάγλυφα τον νέο άνθρωπο που μορφώνεται εν Χριστώ, τον άνθρωπο της υπέρβασης.

Γύρω από τον άξονα τούτο ύφαναν τη ζωή τους και τη σκέψη τους οι πολιτισμοί της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής, ακόμη κι όταν κάποτε λάθεψαν ή παρέκκλιναν. Εδώ υφάνθηκαν όλα τα στοιχεία που έδωσαν οι τρεις πηγές του Ευρωπαϊκού πολιτισμού: η αρχαία Ελλάδα, τα Ιεροσόλυμα, και η Ρώμη. Εδώ υφάνθηκε η αξιοπρέπεια του ανθρώπου, η ελευθερία, η δικαιοσύνη, η ισότητα, όσα σήμερα βάναυσα καταπατούνται. Άραγε οι έννοιες αυτές θα βρίσκονταν στο μυαλό του σύγχρονου εκκοσμικευμένου Ευρωπαίου, αν δεν υπήρχε η χριστιανική του ιστορία;

Λίγοι όμως δίνουν σημασία σε αυτή τη σύνδεση του Παύλειου λόγου με την ενότητα της Ευρώπης, ένα όραμα που καταρρέει, γιατί περιορίσθηκε στην πολιτική και οικονομική διάσταση. Δυστυχώς, η αγορά και το χρήμα μισούν την πνευματική παράδοση. Μα δεν μπορεί να υπάρξει ενότητα έξω από τον άξονα της διαχρονικής πνευματικής παράδοσης, όπως και δεν μπορεί να υπάρξει και καινοτομία έξω από το δέντρο της παράδοσης. Ποιά είναι σήμερα η πνευματική εικόνα της Ευρώπης; Δεν είναι πολλά χρόνια που η θεσμικά καθιερωμένη διανόησή της αγωνίζεται να αποδομήσει τα πάντα, ακόμη και την ίδια την έννοια της αλήθειας.

Δεν υπάρχει αλήθεια, υπάρχει μόνο η θέληση για δύναμη, η αλήθεια της επιβολής της γνὠμης του ισχυρού. Η οποία μάλιστα υιοθετεί την Αμερικανικής προελεύσεως ναρκισσιστική φιλοσοφία που συνεχώς υποδιαιρεί τις κοινωνίες σε αντίπαλες ομάδες και αντίστοιχες ταυτότητες. Δεν αργεί η ιδεολογία αυτή να δείξει το ολοκληρωτικό της πρόσωπο, ανεξάρτητα από το χρώμα της, από ποιά πλευρά των κοινοβουλίων προέρχεται. Άλλωστε, σε ένα ισοπεδωμένο τοπίο χωρίς καμπύλες και χωρίς ορίζοντα δεν έχει σημασία που ακριβώς βρίσκεσαι, και σε ένα τόπο όπου όλα έχουν τιμή και τίποτε δεν έχει αξία δεν εκπροσωπείς τίποτε. Ο συντηρητικός δεν έχει πια κάτι να συντηρήσει (έξω από τον ψευδοπραγματισμό του κεφαλαίου) και ο προοδευτικός δεν έχει πού να «προοδεύσει» (έξω από τις φαντασιώσεις περί ταξικής πάλης).

Αν ο Ευρωπαίος άνθρωπος, συμπεριλαμβανομένου του Έλληνα, καταφέρει να αποβάλει τη χριστιανική του ταυτότητα, δημιουργώντας κοινωνίες άχρωμες, τότε το υπερβατικό κενό θα καλυφθεί από κάτι ἀλλο, επίσης υπερβατικό όσο και σκληρό και φανατικό—και τούτο το γνωρίζουν καλά οι θεοκρατίες της Ισλαμικής Ανατολής. Τσεκουρώνοντας οι Ευρωπαίοι την ιστορία και τη μνήμη, μειώνοντας και εξευτελίζοντας τα μεγάλα έργα και τις πνευματικές αξίες που τα ενέπνευσαν, οδηγούν τις νεότερες γενιές στον εγκλωβισμό σε εφήμερα κοινωνικά σχήματα και σε απουσία κοινού οράματος. Και υποβοηθούν την εισβολή ενὀς άλλου πολιτισμού με ισχυρότερες θέσεις και δυναμικότερες διεκδικήσεις, πολιτισμού που θα ισοπεδώσει τα πάντα προκειμένου να επιβάλει τον δικό του ρατσιστικό και ανελεύθερο νόμο.

Κυκλοφορεί ανάμεσα σε πολλούς, ως αυτονόητο, η ανοησία ότι η θρησκεία κατέστρεψε τον κόσμο, χωρίς βέβαια να γίνεται η απαραίτητη διευκρίνιση ως προς το τί ακριβώς εννοούμε λέγοντας θρησκεία, και χωρίς την υποψία ότι η θρησκεία δεν είναι αδιαφοροποίητη έννοια. Λίγοι σκέφτονται ότι ακόμη και οι θρησκευτικοί πόλεμοι που ταλαιπώρησαν την Ευρώπη ήσαν καρποί κρατικής βίας και πολιτικών συμφερόντων. Λίγοι επίσης σκέφτονται ότι δεν υπήρξε ποτέ ούτε θρησκευτικός πόλεμος στην Ορθόδοξη Ανατολή ούτε καν ιερά εξέταση. Ίσως γιατί οι Ορθόδοξοι πατέρες, άγιοι και φιλόσοφοι έμειναν πιό κοντά στον Παύλειο λόγο της αγάπης, στην αγάπη του ίδιου του σαρκωμένου Θεού-Λόγου.

Ο χώρος και η έγνοια του Παύλου είναι η ανθρωπότητα και η ανθρωπιά, δηλαδή η ενότητα της ανθρωπότητας, που δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την αγάπη. Αυτό όμως προϋποθέτει τα άλλα δύο σκέλη με τα οποία ο Παύλος συνδέει την αγάπη: την πίστη και την ελπίδα. Συγκεκριμένα, την πίστη στον σαρκωμένο Λόγο, και την ελπίδα ότι το κακό και το χάος δεν θα κυριαρχήσουν, γιατί εμείς επιλέγουμε να ακολουθήσουμε το Αγαθό, που είναι ο Θεός. Όχι ένας Θεός κυρίαρχος που επιβάλλει την τάξη, αλλά ο Θεός που μας αγάπησε και μας έδωσε τον εαυτό Του, αφήνοντάς μας ελεύθερους να ανταποκριθούμε στην αγάπη Του.

Η Ορθόδοξη παράδοση τονίζει ότι η ενότητα αφενός έχει οντολογικό θεμέλιο την ανθρώπινη φύση. Γίνεται όμως ψηλαφητή και εμπειρική πραγματικότητα με την κοινή πίστη, δηλαδή την συνειδητή αποδοχή τής από κοινού οριοθετημένης αλήθειας, και με το κοινό όραμα που, για να είναι κοινό, πρέπει να συνυφαίνεται με διαχρονικές αξίες και να αξιοποιεί τις δυνατότητες της ανθρώπινης φύσεως και κλήσεως. Ειδἀλλως η ενότητα παραμένει μια ουτοπία που πεθαίνει με τη δύση του ήλιου στην ίδια τη μελαγχολία της, και διατηρείται ως φαντασίωση.

Χρυσόστομος Κουτλουμου-σιανός, ιερομόναχος